Jiddisch
Jiddisch of Jiddisj ook wel Joods-Duits genoemd is een Germaanse taal, gesproken door ongeveer 3 miljoen Joden. Het wordt geschreven in het Hebreeuwse alfabet, gebaseerd op middeleeuws-Duitse dialecten. De naam is afgeleid van Jüd of Jid. De verschillende varianten worden voornamelijk gesproken door charedische Joden in de Verenigde Staten, Antwerpen en Israël.
- Ale Brider
Wij zijn allen broeders en zusters, en allen zijn wij één - Arum dem fayer
Wij zitten om het kampvuur en zingen liederen. Ook als het vuur zou doven dan is er nog altijd de hemel die ons verlicht met al zijn sterren - Di goldene Pave
Slaap rustig mijn geliefde. Di Goldene pave (De Goude pauw) verbeeldt het verlangen om weg te kunnen vliegen van de aardse werkelijkheid. Vertaling en uitleg in het Engels op https://savethemusic.com/2020/08/07/di-goldene-pave-the-golden-peacock/.
Hatikwa zong dit lied live op 5/2/23 - Donai donai – Dos Kelb
Een Jiddisch lied uit 1941 over een kalf dat naar de slachtbank wordt geleid en vrij wil zijn als een zaluw.
Dit nummer is later bekend geworden in de versies van Joan Baez en Donovan. Het lied wordt ook als een metafoor voor de Shoah (=vernietiging) van het Joodse volk in WO2 beschouwd. - Durme, durme (slaapliedje)
Een moeder op de vlucht hoopt dat haar lieve dochter zonder de angst en pijn van haar moeder kan slapen - Harbstlid
Weemoedig lied over de vergankelijkheid en verlangen naar eeuwig leven, een eeuwige lente. De voorjaarsdagen zijn omgevlogen, alles wat lentegroen was vergaat in de herfst. Mist en regen staan ons te wachten. Maar laten we niet vergeten te genieten van de prachtige gouden herfstkleuren! - Lo mir sich uberbetn
In dit traditionele Jiddische bruiloftsliedje vraagt de man de vrouw om het weer goed te maken, zich met elkaar te verzoenen - Mach tsoe di eygelekh
Werd in het ghetto in Lodz opgevoerd. Op het eerste gehoor lijkt het een lieflijk wiegeliedje. Maar de moeder moet met haar kindje huis en haard verlaten. Hagel, regen en hopeloosheid wachten hen, en zij weet niet waar het lot hun heen zal voeren - Mayn Ru-e-platz
Gaat over een arme oost europese Joodse immigrant die uitgebuit wordt in de textielindustrie van Amerika begin 20e eeuw; hij hoopt dat zijn geliefde naar hem toe zal komen zodat hij rust kan vinden
Hatikwa zong dit lied live, mei 2022 - Misirlou (volksdans en buikdans)
Een traditioneel liedje dat onder andere in de Grieks-Joodse gemeenschap werd gezongen, maar bekend is in de hele Mediterrane regio. De schoonheid van het mooie haremmeisje doet de mannenharten smelten.
UItleg en achtergrond in het Engels op https://en.wikipedia.org/wiki/Misirlou
Hatikwa zong dit lied live op 5/2/23. - Oy dortn, dortn
Ach, daarginds over het water, over de brug daar is ze, verdreven ben ik in vreemde en verre landen. Ach, wat verlang ik naar haar…. - Oyf ’n weg shteyt a boim
Gaat over een kind dat onafhankelijk wil zijn en als een vogel uit wil vliegen. Maar de moeder is erg bezorgd en wil hem zó beschermen met een symbolische sjaal, muts en trui dat het voor het vogeltje onmogelijk is om te uit te vliegen. Dit staat symbool voor de (soms verstikkende) liefde van de Jiddische mamma, een begrip in de Joodse wereld - Roshinkes mit Mandeln
De achtergebleven moeder hoopt dat haar zoontje Juda handelaar in rozijnen en amandelen wordt.
Uitleg en vertaling in het Engels op http://www.songsofmypeople.com/rozhinkes-mit-mandlen.html
Hatikwa zong dit lied live op 5/2/23 - Shlof shoin main Feygele
Mogen de engelen je toedekken met hun vleugels en over je waken - Shnirele perele
Hierin wordt de hoop op de spoedige komst van de Messias bezongen - Shtil di Nakht is ojsgeshternt
Vertelt over de moed van een Joodse verzetsstrijdster in WO 2 die een wapentransport tegenhield - Sog nit keynmol
Is in 1943 geschreven en is geïnspireerd door de opstand in het getto van Warschau. Het lied werd de hymne van het Joodse verzet en wordt vaak bij herdenkingen gezongen - Tumbalalayka
Een volksliedje uit de Russisch-joodse cultuur. Een jongeman is op zoek naar een verstandige bruid en stelt het meisje moeilijke vragen, maar zij geeft wijze antwoorden - Volt ikh gehat koyekh
Geef mij de kracht te zingen, dwalend door straten en stegen, hoor mijn roep om vrede
Hatikwa zong dit lied live op 5/2/23